नवनाथ भक्तिसार अध्याय 5 वा | नवनाथ भक्तिसार अध्याय 5 वा pdf download | नवनाथ भक्तिसार अध्याय पाचवा | नवनाथ भक्तिसार अध्याय पाचवा pdf download | navnath bhaktisar panchwa adhyay | navnath bhaktisar adhyay 5 pdf free download | navnath bhaktisar 5 va adhyay in marathi | navnath bhaktisar adhyay 5 pdf download | navnath bhaktisar adhyay 5 marathi | नवनाथ ग्रंथाचा पाचवा अध्याय | Navnath adhyay 5 marathi | navnath granth adhyay 5 | navnath bhakti sagar adhyay 5 | navnath granth panchwa adhyay | navnath bhaktisar adhyay 5
नवनाथ भक्तिसार अध्याय पाचवा PDF Download – Navnath Bhaktisar Adhyay 5 PDF Download
नवनाथ भक्तिसार अध्याय पाचवा : “नवनाथ भक्तिसार” हा हिंदू धर्माच्या क्षेत्रातील एक आदरणीय आणि प्राचीन धर्मग्रंथ आहे, विशेषत: नाथ संप्रदायातील, जो नवनाथांच्या नऊ दिग्गज तपस्वी संतांची पूजा करतो.
हे शास्त्र आध्यात्मिक शिकवण, भक्ती कथा आणि स्तोत्रांचे संकलन आहे जे दैवी ज्ञानाचे सार आणि आत्म-साक्षात्काराचा मार्ग शोधतात.
या प्रवचनाच्या संदर्भात, आम्ही “नवनाथ भक्तिसार” च्या पाचव्या अध्याय (अध्याय) वर लक्ष केंद्रित करतो.
हा अध्याय महत्त्वपूर्ण महत्त्वाचा आहे कारण तो आध्यात्मिक अंतर्दृष्टी आणि कथांचा विपुलता उलगडून दाखवतो जे भक्तांना परमात्म्याशी सखोल संबंध आणण्यासाठी मार्गदर्शन करतात.
Read Also: नवनाथ ग्रंथ 40 वा अध्याय फायदे मराठी
त्याच्या श्लोकांमध्‍ये, ते विश्‍वाचे आधिभौतिक आकलन आणि सर्व जीवसृष्टीच्‍या आंतरसंबंधाचा शोध घेते.
संपूर्णपणे नवनाथ भक्तिसार हे चैतन्य महाप्रभू ऋषींनी रचले होते असे मानले जाते, ज्यांना ब्रह्मा, विष्णू आणि शिव यांच्या दैवी त्रिमूर्तीचे एकत्रीकरण भगवान दत्तात्रेयांचे अवतार मानले जाते.
पाचवा अध्याय हा अध्यात्मिक वारसा चालू ठेवणारा आहे, नवनाथांच्या शिकवणीला संक्षिप्त पण सखोल रीतीने अंतर्भूत करतो.
हा अध्याय गुरु-शिष्य नातेसंबंधांच्या महत्त्वावर जोर देऊन ज्ञानाचा खजिना उघडतो. यात नवनाथांपैकी एक गुरु गोरक्षनाथ आणि त्यांचा शिष्य नागनाथ यांची कथा सांगितली आहे.
गुरू आणि शिष्य यांच्यातील बंध एक पवित्र धागा म्हणून चित्रित केला आहे ज्यातून आध्यात्मिक ज्ञान आणि दैवी कृपा प्रवाहित होते. साधकाच्या आत्मसाक्षात्काराच्या प्रवासात भक्ती, नम्रता आणि गुरुप्रती शरणागती या अविभाज्य घटक आहेत हे अध्याय अधोरेखित करतात.
शिवाय, पाचव्या अध्यायमध्ये भौतिक संपत्ती आणि सांसारिक इच्छांपासून अलिप्ततेची थीम शोधली आहे. कथा आणि रूपकांच्या माध्यमातून ते भौतिक संपत्तीची अनिश्चितता आणि आध्यात्मिक मुक्ती मिळविण्यासाठी अलिप्तता जोपासण्याचे महत्त्व स्पष्ट करते.
शिकवणी अभ्यासकांना जीवनातील द्वैतांच्या ओलांडून समृद्धी आणि प्रतिकूल परिस्थितीत समानता राखण्यासाठी मार्गदर्शन करतात.
Read Also: नवनाथ ग्रंथ 28 वा अध्याय फायदे मराठी
अध्याय कर्माच्या संकल्पनेचे कारण आणि परिणामाचा नियम आणि व्यक्तीच्या प्रवासावर त्याचा प्रभाव देखील स्पष्ट करतात. हे व्यक्तींना त्यांची कर्तव्ये नि:स्वार्थपणे पार पाडण्यासाठी, परिणामांची आसक्ती न ठेवता, अशा प्रकारे कर्माचे चक्र पार करून हळूहळू मुक्ती (मोक्ष) प्राप्त करण्यास प्रोत्साहित करते.
थोडक्यात, नवनाथ भक्तिसाराचा पाचवा अध्याय एक मार्गदर्शक प्रकाश म्हणून कार्य करतो, आध्यात्मिक वाढ आणि अनुभूतीचा मार्ग प्रकाशित करतो. हे भक्ती, निःस्वार्थ कृती आणि गुरूंचे मार्गदर्शन या क्षेत्रांतून मार्गक्रमण करते, हे सर्व साधकाच्या परमात्म्याशी एकात्मतेकडे जाण्याच्या प्रवासात महत्त्वाचे मानले जाते.
त्याच्या कथा, शिकवणी आणि भजनांद्वारे, हा धडा शहाणपणाचा दिवा म्हणून काम करतो, व्यक्तींना त्यांच्या खऱ्या स्वभावाची आणि उद्देशाची आठवण करून देतो-अखेर त्यांना अज्ञानातून ज्ञानाकडे एका परिवर्तनीय प्रवासावर नेतो.
नवनाथ भक्तिसार अध्याय पाचवा PDF - Navnath Bhaktisar Adhyay 5 PDF
|| श्रीगणेशाय नमः ॥
जयजयाजी यदुकुळटिळका ॥ भक्तिपंकजाच्या सदैव अकी ॥ मुनिमानसचकोरपाळका ॥ ॥ कृपापीयूषा चंडा तूं ॥१॥
भाविक प्रेमळ भक्त परी ॥ तयामचा अससी पूर्ण कैवारी ॥ बाळप्रल्हादसंकटावरी ॥ कोरडे काष्ठीं प्रगटलासी ॥२॥
करविंशतिप्रताप सघन ॥ संकटीं घातले देव तेणें ॥ तदर्थ सकळ रविकुळपाळण ॥ अवतारदीक्षा मिरविसी ॥३॥
देवविप्रांचें संकट पाहून ॥ मत्स्यकुळातें करी धारण ॥ मग उदधीतें गगन दावून ॥ शंखासुर धरियेला ॥४॥
तेवींच दैत्य दुमदुमा करीत ॥ अवतार कच्छ झाला मिरवीत ॥ उदधी मंथूनि शंखा ॥ तोषवीत ॥ महाराज कृपार्णव ॥५॥
राया बळीची उद्दाम करणी ॥ स्वरुप मिरवी खुजटपणी ॥ संकट पडतां सुरगणी ॥ फरशधर झालासे ॥६॥
अपार भक्तप्रेमा सघन ॥ त्यांत स्थिरावले पंडुनंदन ॥ शिशुपाळ – वक्रदंतकंदन ॥ वसुदेवकुशीं मिरवला ॥७॥
असो ऐसा भक्तिप्रेमा ॥ तूतें आवडे मेघश्यामा ॥ तरी भावभक्तिच्या उगमा ॥ पुढें ग्रंथ बोलवीं ॥८॥
मागिलें अध्यायीं केलें कथन ॥ हिंगळाज क्षेत्रीं मच्छिंद्रनंदन ॥ अष्टभैरव चामुंडा जिंकून ॥ दर्शन केलें अंबेचें ॥९॥
तरी श्रोते सिंहावलोकनीं ॥ कथा पहा आपुले मनीं ॥ बारामल्हारमार्ग धरुनी ॥ जाता झाला मच्छिंद्र ॥१०॥
तो बारामल्हारकाननांत ॥ मुक्कामा उतरला एका गांवांत ॥ देवालयीं मच्छिंद्रनाथ ॥ सुखशयनीं पहुडला ॥११॥
तों रात्र झाली दोन प्रहर ॥ जागृत आहे नाथ मच्छिंद्र ॥ तंव काननी दिवट्या अपार ॥ मच्छिंद्रनाथें देखिल्या ॥१२॥
इकडूनि जाती तिकडूनि येती ॥ ऐशा येरझारा करिती ॥ तें पाहूनि नाथ जती ॥ म्हणे भुतावळें उदेलें ॥१३॥
तरी यातें करावें प्रसन्न ॥ समय येत हाचि दिसून ॥ कोण्या तरी कार्यालागून ॥ उपयोगीं श्रम पडतील ॥१४॥
तरी त्यातें आतां शरणागत ॥ प्रसन्न करुनि घ्यावें भूत ॥ श्रोते म्हणती कार्य कोणतें ॥ भूतास्वाधीन असेल कीं ॥१५॥
तरी ऐसें न बोलावें या वेळे ॥ भूत श्रीराम उपयोगी आलें ॥ राक्षसाचें प्रेत नेलें ॥ समरंगणीं सुवेळे ॥१६॥
तेव्हां अमृतदृष्टीकरुन ॥ उठवी श्येन कपिरत्न ॥ तेवीं तुळसीसी प्रसन्न ॥ भूत झालें कलींत ॥१७॥
तरी लहानापासूनि थोरापर्यंत ॥ समयीं कार्य घडूनि येत ॥ पहा अर्णवा झुरळें निश्वित ॥ वांचविलें म्हणताती ॥१८॥
तन्न्यायें कल्पूनि चित्तीं ॥ नाथ भूतांच्या बैसल्या अर्थी ॥ मग अंबिकाअस्त्र स्पर्शशक्ती ॥ प्रेरिता झाला तेचि क्षणी ॥१९॥
तें अस्त्र प्रेरितां भूतगणीं ॥ होतां स्पर्श कुरुमेदिनीं ॥ मग पद घरी आंवळूनी ॥ सुटका नाहीं पदातें ॥२०॥
जेवीं युद्ध कुरुक्षेत्रांत ॥ मही धरीतसे कर्णरथ ॥ चक्रें गिळूनि करी कुंठित ॥ गमनसंधान करुं नेदी ॥२१॥
तन्न्यायें स्पर्शशक्ती ॥ करी भूतपदा धरा व्यक्ती ॥ चलनवलन मग त्या क्षितीं ॥ कांहीएक चालेना ॥२२॥
जैसे तरु एकाचि ठायीं ॥ वसती अचळप्रवाहीं ॥ तन्न्यायें भूतें सर्वही ॥ खुंटोनियां टाकिली ॥२३॥
तयां भूतांचें वियोगानिमित्ते ॥ कीं वेताळा भेटी जाणें होतें ॥ सर्व मिळोनि येतां क्षितींत ॥ जमोनियां येताती ॥२४॥
तंव ते दिवशीं झाले कुंठित ॥ वेताळभेटीच राहिली अप्राप्त ॥ येरीकडे वेताळ क्षितींत ॥ अनंत भूतें पातलीं ॥२५॥
तो दक्षभूतांचा बळी वेताळ ॥ पाहे अष्टकोटी भूतावळ ॥ तों न्यूनपणीं सर्व मंडळ ॥ दिसून आलें तयातें ॥२६॥
मग अन्य भूतातें विचारीत ॥ शरभतीरींची भूतजमात ॥ आली नाहीं किमर्थ ॥ शोध त्यांचा करावा ॥२७॥
अवश्य म्हणोनि पांच सात ॥ गमन करिते झाले भूत ॥ शरभतीरीं येऊनि त्वरित ॥ निजदृष्टीं पहाती ॥२८॥
तंव ते मंडळी महीं व्यक्त ॥ उभी असे बळरहित ॥ जैसा एका ठायींचा पर्वत ॥ दुसर्‍या ठायीं आतळेना ॥२९॥
मग त्या मंडळानिकट येऊन ॥ पुसते झाले वर्तमान ॥ तुम्ही व्यक्त महीलागून ॥ काय म्हणोनि तिष्ठलां ॥३०॥
येरी म्हणती अनेक जे भेद ॥ महीं उचलोनि देतां पद ॥ कोण आला आहे सिद्ध ॥ तेणें कळा रचियेली ॥३१॥
मग ते पाहे कळा ऐकून ॥ पर्वता चालिले शोधालागून ॥ गुप्तरुपें वस्तींत येऊन ॥ मच्छिंद्रनाथ पाहिला ॥३२॥
बालार्ककिरणीं तेजागळा ॥ शेंदूर चर्चिलासे भाळा ॥ तयामाजी विभूती सकळा ॥ मुखचंद्रें चर्चिली ॥३३॥
कर्णी मुद्रिका रत्नपाती ॥ कीं वस्तीत पातल्या रत्नज्योती ॥ हेमगुणी गुंफोनि निगुती ॥ कवरींभारीं वेष्टिला ॥३४॥
ललाट अफाट मिशा पिंगटा ॥ वटदुग्धानें भरल्या जटा ॥ सरळ नासिका नेत्रवाटा ॥ अग्रीं समदृष्टी पहातसे ॥३५॥
अर्कनयनीं विशाळ बहुत ॥ उग्रपणीं उदय दावीत ॥ पाहतां वाटे कृतांत ॥ नेत्रतेजें विराजला ॥३६॥
स्थूळवट बाहुदंड सरळ ॥ आजानुबाहू तेजाळ ॥ कीं मलविमल करुनि स्थळ ॥ बहुवटीं विराजले ॥३७॥
मस्तकीं शोभली दिव्य वीरगुंठी ॥ कंथा विराजे पाठपोटीं ॥ त्यावरी ग्रांवेसी नेसल्या दाटी ॥ ज्ञानशिंगी मिरवीतसे ॥३८॥
बाहुवटें हनुमंत ॥ वीरकंकण करीं शोभत ॥ कुबडी फावडी घेऊनि हातांत ॥ बोधशौलिका विराजे ॥३९॥
जैसा तीव्र बारावा रुद्र ॥ कीं सरळ योगियांचा भद्र ॥ जैसा नक्षत्रगणीं चंद्र ॥ तेजामाजी डवरतसे ॥४०॥
ऐसें पाहूनि एक भूतीं ॥ मनामाजी करितां ख्याती ॥ येणेंचि व्यक्त केलें क्षितीं ॥ भूतगणा वाटतसे ॥४१॥
मग ते होऊनि संदेहस्थ ॥ नाथासी म्हणती भूतें पतित ॥ जाऊं द्या स्वामी करा मुक्त ॥ आपुलाल्या कार्यासी ॥४२॥
नाथ म्हणे सर्व गुंतले ॥ तुम्ही मुक्त केवीं राहिले ॥ येरु म्हणे पाठविलें ॥ समाचारा वेताळे ॥४३॥
तरी महाराजा करीं मुक्त ॥ जाऊं द्या वेताळनमनार्थ ॥ यावरी त्यांसी म्हणे नाथ ॥ सोडणार नाहीं सहसाही ॥४४॥
तुमचा वेताळ आदिराणीव ॥ जाऊनि त्यातें त्वरें सांगावें ॥ येरु म्हणती मग अपूर्व ॥ भलें नोह महाराजा ॥४५॥
वेताळ खवळता बाबरदेव ॥ हे महाबळाचे असती अष्टार्णव ॥ ब्रह्मांड जिंकूनि कंदुकभाव ॥ महीं खेळती महाराजा ॥४६॥
नवनाग जैसे सबळी ॥ तयां माजी फोडितां कळीं ॥ तयांसवें कोणी रळी ॥ केली नाहीं आजन्म ॥४७॥
देव दानव गंधर्व असती ॥ तेही वेताळ बलाढ्य म्हणती ॥ तस्मात् स्वामी तयांप्रती ॥ श्रुत करुं नोहे जी ॥४८॥
येरु म्हणे संपादणी ॥ येथें काय करितां दाऊनी ॥ तुमचा वेताळ पाहीन नयनीं ॥ बळजेठी कैसा तो ॥४९॥
ऐसी ऐकूनी भूतें मात ॥ म्हणती अवश्य करुं श्रुत ॥ मग जाती जेथ तो वेताळ भूत ॥ तयापाशीं पातले ॥५०॥
राया वेताळासी करुनि नमन ॥ सांगते झाले वर्तमान ॥ म्हणती महाराजा भूतांसी विघ्न ॥ जोगी एक आहे कीं ॥५१॥
तेणें खेळूनि मंत्रशक्ती ॥ महीं व्यक्त केली जमाती ॥ शेवटीं म्हणतो हेचि गती ॥ तुम्हां करीन महाराजा ॥५२॥
ऐसें ऐकूनि पिशाचराव ॥ परम क्षोभला विकृतिभाव ॥ म्हणे आतां अष्टका सर्व ॥ भूतावळ मेळवा ॥५३॥
मग भूतभृत्य जासूद हलकारे ॥ जाते झाले देशांतरा ॥ अर्बस्थान पंजाब गुर्जरा ॥ बंगालादि पातले ॥५४॥
माळवी मेवाड तेलंगण ॥ कर्नाटकी देश दक्षिण ॥ कुंडाळ कैकाड विलंबवचन ॥ सप्तद्वीपींचे पातले ॥५५॥
सकळां श्रुत करुनि गोष्टी ॥ पाठविती सकळ भूतथाटी ॥ अष्टराणीव एक एक कोटी ॥ समारंभा पातले ॥५६॥
अष्टराणीव तयांचें नांव ॥ महावीर विद्याकारणीं सर्व ॥ म्हंमद म्हैषासुर धुळोवान गर्वे ॥ बाबर झोटिंग पातले ॥५७॥
मुंजा नरसिंहाचा अवतार म्हणोनि वीरांत त्याचा संचार ॥ तोही एक कोटी भार ॥ घेऊनियां मिळाला ॥५८॥
असो ऐसे कोटीभार ॥ उतरले जैसे गिरिवर ॥ महाभद्र तो आग्या वेताळवीर ॥ येऊनियां पोहोंचला ॥५९॥
सकळ वेताळापाशीं येऊन ॥ कथिते झाले सिद्धगमन ॥ मग सकळ सांगूनि वर्तमान ॥ समारंभीं चालिले ॥६०॥
येऊनि शरभतीराप्रती ॥ अष्टही कोटी कोल्हाळ करिती ॥ तेणें दणाणी अमराक्षती ॥ आणि पाताळी आदळतसे ॥६१॥
तें पाहूनि मच्छिंद्रनाथ ॥ करीं कवळी विभूतिपात ॥ आराधूनि मंत्रशक्तीतें ॥ लखलखीत पैं केलें ॥६२॥
स्मरणगांडीव विभूती शर ॥ सज्ज करिती अति तत्पर ॥ परी सर्वाचा प्रताप पहावया स्थिर ॥ महीं विराजे उगलाचि ॥६३॥
परी वज्रास्त्रमंत्र जपून ॥ भोवतें वेष्टिलें रेषारंगण ॥ आणि मस्तकीं वज्रासन ॥ वज्रशक्ती मिरवीतसे ॥६४॥
तेणेंकरुनि भूतांचा प्रवेश ॥ लिप्त नोहे आसपास ॥ परी भूतावळ्या स्मशानास ॥ वर्षाव करिती आगळा ॥६५॥
जैशा पर्जन्याच्या धारा ॥ वर्षाव करिती अपार अंबरा ॥ परी वज्रास्त्र सबळ मौळिभारा ॥ कदाकाळीं मानीना ॥६६॥
त्यांत अष्ट पिशाचनृपाळ ॥ स्वरुपेंकरुनि अति विशाळे ॥ तरु टाकिती उपटूनि बळें ॥ पर्जन्यधारांसारिखे ॥६७॥
परा तें वज्रास्त्र मौळी ॥ तया न गणिती तये काळीं ॥ तरु संचवूनि पर्वतमौळी ॥ पर्णकुटी ती जाहली ॥६८॥
ऐसा संचरतां तरुभार ॥ काय करिते झाले समग्र ॥ कोरडे काष्ठादि तृण अपार ॥ तयावरी सांडिती ॥६९॥
सकळ करुनि महाकहर ॥ सांडिते झाले वैश्वानर ॥ तें पाहूनि नाथ मच्छिंद्र ॥ जलदास्त्र प्रेरीतसे ॥७०॥
भूतें सांडिती वैश्वानर ॥ तरु कडकडती ज्वाळपर ॥ ब्रह्मांडी उमाळा व्यापे थोर ॥ पक्षिकुळ जीवजंतु ॥७१॥
ऐसी पाहतां पावकथाटी ॥ परी जलदास्त्रें केली दाटी ॥ उदधी मिरवूनि आकाशापाठी ॥ शांत केला पावक तो ॥७२॥
यापरी मच्छिंद्रनाथ ॥ पावकास्त्र प्रेरिता झाला विभूतिमंत्र ॥ तेणें अग्नि प्रदीप्त करीत ॥ भूतगणीं मिरवीतसें ॥७३॥
परी तो दृश्य अदृश्य जाणोनी ॥ प्रळयाग्नि पाहती गुप्त होऊनी ॥ मग पहा उदधितोया सांडोनी ॥ आकाशांत मिरवूं त्या ॥७४॥
परी तो विझेना मंत्राग्न ॥ मग मच्छिंद्रें जलदास्त्र प्रेरुन ॥ शांत केला द्विमूर्धन ॥ अस्त्रमंत्रें करुनियां ॥७५॥
शांत होताचि मंत्राग्नी ॥ महीं उतरली भूतगणीं ॥ मग स्पर्शास्त्र जल्पोनी ॥ भूतांगणीं कल्पीतसे ॥७६॥
तेणेंकरुनि अष्टकोटी ॥ मही व्यक्त झाली एकथाटी ॥ जैसी पूर्वी भूतांते राहटी ॥ तेंचि झालें सर्वांस ॥७७॥
परी अष्टजन जे तयांचे नृप ॥ महाबळी प्रतापदर्प ॥ ते स्पर्शास्त्र न गणती माप ॥ स्वबळें मिरविती ॥७८॥
परी स्पर्शास्त्रें एकचि केलें ॥ अदृश्य सकळ तेज खंडूनि धरिलें ॥ हें तों नेणोनि निकट आले ॥ मच्छिंद्रातें आकळावया ॥७९॥
परी भोवतें आहे वज्र संपन्न ॥ लाग न चाले कांहीं तेणें ॥ परी परम बलाढ्य वेताळसंधान ॥ निकट अंगें पातले ॥८०॥
परी भोंवते आहे वज्रास्त्र ॥ तेंचि गिळूनि गेला मुखपात्र ॥ हें मच्छिंद्र पाहतां अति विचित्र ॥ वासवास्त्र सोडीतसे ॥८१॥
वासवास्त्र होता प्रगट ॥ उभयतांची झाली झगट ॥ जैसे जेठी लागूनि येत पाठ ॥ लोंबी झोंबी खवळले ॥८२॥
एकमेकां महीं पाडिती ॥ तेणें दणाणा उठे क्षिती ॥ अष्टसमुद्र हेलावती ॥ खळबळती नक्षत्रें पैं ॥८३॥
शेषमस्तकें हेलावती ॥ कूर्म म्हणे त्या अति अदभुती ॥ वराह सांवरुनि नेटे दंती ॥ महीलागी उचलीतसे ॥८४॥
येरीकडे सप्तजन ॥ कवळूं पाहती मच्छिंद्राचे चरणीं ॥ कीं चरणीं धरुनि महीकारण ॥ मच्छिंद्रनाथ आकळावा ॥८५॥
परी तो नाथ अति चपळ ॥ पुनः वज्रास्त्र सिद्ध केले सबळ ॥ दाही दिक्षा रक्षपाळ ॥ ऐसें वज्रास्त्र मिरविलें ॥८६॥
यावरी तो दानवास्त्र जल्पून ॥ दानव केले सप्त निर्माण ॥ मधु तिल कुंभकर्ण ॥ मरु आणि मालीमल ॥८७॥
मुचकुंद त्रिपुर बळजेठी ॥ ऐसी सप्त दानवहाटी ॥ साती देवतें बळजेठीं ॥ लोंवी झोंबी पातले ॥८८॥
झोटिंगातें मधु झगटे ॥ खेळताती कुंभक नेटें ॥ बाबरातें कुंभकर्ण लोटे ॥ झोटधरणी झगडती ॥८९॥
म्हंमदालागीं मरु भिडत ॥ मालीमल मुंज्यातें आल्हाटीत ॥ म्हैसासुर अति मुचकुंद उन्मत्त ॥ त्यातें भिडतसे ॥९०॥
धुळोवान वीर समर्थ ॥ त्रिपुर झगटे तया निरत ॥ ऐसे एका मंत्री अस्त्र दैत्य ॥ सप्तजन आल्हाटिले ॥९१॥
ऐसे भिडतां अष्टजन ॥ महीं उठला अति दणाण ॥ एकमेकां महीकारण ॥ आकळावया ते जल्पीती ॥९२॥
एक दिन एक रात्री ॥ साती जणां न विश्रांती ॥ लाथा केवड हुमण्या देती ॥ वर्मावर्मी जाणूनियां ॥९३॥
तेणेंकरुनि प्रहार भेदीत ॥ भेदितां देह विकळ होत ॥ मुष्टिप्रहारें मूर्च्छित होत ॥ महीं तडती आदळोनि ॥९४॥
मग साती जणें दानवास्त्र ॥ भिडतां केलें त्या जर्जर ॥ मग सप्त दानव अदृश्यवर ॥ होते झाले एकसरें ॥९५॥
येरीकडे वासवशक्ती ॥ भिडतां प्रेमें वेताळाप्रती ॥ तों संधान पाहूनि हदयस्थिती ॥ वासवशक्ती भेदीतसे ॥९६॥
तेणें घायें अति सबळ ॥ मूर्च्छित पडला वेताळ ॥ महीं पडतां उतावेळ ॥ अदृश्य झाली शक्ती ते ॥९७॥
येरीकडे मच्छिंद्रनाथ ॥ वाताकर्पणविद्या जल्पत ॥ तों सांवरोनि वेताळ मूर्च्छित ॥ पुनरपि आला त्वरेनें ॥९८॥
येतां येतां सातीजणीं ॥ लगट करिती निकट येऊनि ॥ तों सिद्धप्रयोग वाताकर्पणी ॥ मच्छिंद्राचा झालासे ॥९९॥
सिद्धप्रयोग होतां नीती ॥ संचारतो अष्टदेहांप्रती ॥ तेणेंकरुनि वातगती ॥ आकर्षण होतसे ॥१००॥
जंव जंव आकर्षणवात होत ॥ तंव हस्तपादांचें वलन राहात ॥ परम क्लेश उचंबळत ॥ मूर्च्छाशक्ती मिरवावया ॥१॥
ऐसी होतांचि अष्टमावृत्ति ॥ मग एकमेकांप्रती बोलतीं ॥ आतां आसडूनि अहवृत्ति ॥ शरण वेगीं रिघावें ॥२॥
नातरी जोगी आहे कठिण ॥ भूतांसह आपुला घेईल प्राण ॥ तरी यातें प्रसन्न करुन ॥ जगामाजी नांदावें ॥३॥
जैसें रामप्रसादेंकरुन ॥ लंकाराणीव विभीपण ॥ की वालीचे कृतीनें ॥ राज्यीं मिरवला सुग्रीव ॥४॥
तन्न्यायें येथें करुन ॥ वांचवावा आपुला प्राण ॥ उपरी जीवलिया संगोपन ॥ आश्रय होईल हा एक ॥५॥
जैसा दरिद्रियाला परिस ॥ कीं चिंतामणी चिंतित्यास ॥ कीं पीयूष लाभे रोगियास ॥ तैसें होईल आपणासी ॥६॥
कीं प्रल्हादाचें नरसिंख दैवत ॥ संकटीं झालें साह्यवेंत ॥ तन्न्यायें आजही प्रीत ॥ वाढवावी महाराजा ॥७॥
ऐसें बोलूनि एकमेकां ॥ निश्वय करुनि नेटका ॥ म्हणती महाराजा तपोनायका ॥ सीमा झाली प्रतापा ॥८॥
तन्न्यायें सर्वज्ञमूर्ती ॥ सोडवीं आम्हां क्लेशपद्धती ॥ क्रोधानळें प्राणआहुती ॥ योजू नको महाराजा ॥९॥
तरी आतां अनन्य शरण ॥ आहोंत आमुचा वांचवा प्राण ॥ जैसें कचा शुक्रें दान ॥ संजीवनीचें पैं केलें ॥११०॥
तूं प्रत्यक्ष अससी नारायण ॥ हें नेणोनि रळी तुजकारण ॥ केली परी उचित घन ॥ प्राप्त झालें सध्यांचि ॥११॥
जैसा जटायु आणि संपाती ॥ प्रताप दावू गेले गभस्ती ॥ परी भोगदशाप्राप्ती ॥ सध्यांचि झाली लाभावरी ॥१२॥
तन्न्यायें येथें झालें ॥ तरी कृपेचीं बसवीं पाउलें ॥ चलनवलन अवघोचि राहिलें ॥ बोलणें उरलें सांगावया ॥१३॥
आतां क्षणैक करिसी आळस ॥ आम्ही जाऊं परठायास ॥ तेणें लाभ तव हस्तास ॥ काय मिरवेल तुजलागीं ॥१४॥
तरी आमुचा वांचवावा प्राण ॥ मग नाम तुझें मिरवू जगाकारण ॥ सांगशील तें कार्य करुन ॥ भूतांसहित येऊं कीं ॥१५॥
कीं यमें पाळिले यमदूत ॥ किंवा विष्णू पुढें विष्णुगण धांवत ॥ तन्न्यायें आम्ही भूतांसहित ॥ तुजपुढें मिरवूं कीं ॥१६॥
हें जरी म्हणशील खोटें ॥ तरी पूर्वजां बुडवू नरककपाटें ॥ आणि पंचपातकें महानेटें ॥ निजमस्तकी मिरवू कीं ॥१७॥
गोहत्यारी ब्रह्महत्यारी ॥ स्त्रीहत्यारी बाळहत्यारी ॥ मातृपितृगुरुहत्यारी ॥ पंचपातकें मस्तकीं मिरवू कीं ॥१८॥
ऐशी पातकें रौरव क्षितीं ॥ भोग मिरवू संवत्सरअयूती ॥ यातें साक्ष चित्रगुप्ती ॥ लीनमुखपदा मिरवू कां ॥१९॥
ऐसे आमुचे बोल निश्वित ॥ काया वाचा धरुनि निश्वित ॥ तरी आतां होई कृपावंत ॥ दयालहरी मिरवावी ॥१२०॥
यावरी बोले मच्छिंद्रनाथ ॥ साबरीविद्या मम कवित्व ॥ त्यातें साह्य भूतांसहित ॥ कार्याथीं तुम्हीं असावे ॥२१॥
जो जो मंत्र जया प्रकरणीं ॥ तरी त्या अर्थी तुम्ही वर्तोनी ॥ साह्य करावें मंत्रालागुनी ॥ कोणीतरी घोकिलिया ॥२२॥
मग अष्टही म्हणती अवश्य ॥ कार्य करुं निःसंशयास ॥ मग साधनप्रयोग आपुला भक्ष ॥ पृथक् पृथक् सांगितला ॥२३॥
अष्टकोटी भूतावळीसहित ॥ भक्षसाधन सांगितलें समस्त ॥ येणें पथें कार्य जगांत ॥ निश्वयें आम्ही मिरवू कीं ॥२४॥
पूजा पुरस्कर अभ्युत्थान ॥ मंत्रासहित निर्वाण ॥ मंत्र उजळला स्थापूनि ग्रहण ॥ पर्वणीतें नेमिलें ॥२५॥
ऐसा निश्वय सांग होतां ॥ मग बळें प्रेरकास्त्र प्रेरितां ॥ समूळ नासूनि गेली वार्ता ॥ आकर्षण अस्त्राची ॥२६॥
येरीकडें अष्टकोटी भूतावळ ॥ जोगिणी इत्यादि सकळ ॥ स्पर्शू पाहती चरणकमळ ॥ महीं व्यक्त होऊनिया ॥२७॥
तेव्हां जल्पूनि विमुक्तास्त्र ॥ मुक्त केले पिशाच सर्वत्र ॥ मग मच्छिंद्रपद नमूनि पवित्र ॥ सन्मुख उभे राहती ॥२८॥
बद्धांजुळी उभय कर ॥ उभे असती ते समोर ॥ वाणी वदले जयजयकार ॥ धन्य मच्छिंद्र म्हणोनी ॥२९॥
मग त्या मंडळींत मच्छिंद्र ॥ कैसा शोभला मूर्तिमंत ॥ जेवीं नक्षत्रांमाजी तेजोमंत ॥ शशिनाथ मिरवला ॥१३०॥
कीं रश्मिपालमंडळांत ॥ तेजें गहिंवरला प्रभे आदित्य ॥ कीं सुरवरगणी शचीनाथ ॥ स्वर्गांमध्यें मिरवला ॥३१॥
कीं शिवगण समुदायीं ॥ परम शोभत नगजावई ॥ कीं विष्णुगुणांत शेषशायी ॥ प्रभुत्वपणीं मिरवला ॥३२॥
कीं दानवांमाजी उशगनामूर्ती ॥ कीं देवामाजी बृहस्पती ॥ कीं पृतनेमाजी ऐरावती ॥ देवांगणीं मिरवितसे ॥३३॥
तेवीं पिशाचमंडळांत ॥ परम शोभला मच्छिंद्रनाथ ॥ मग सकळांच्या मस्तकीं ठेवूनि हात ॥ म्हणे क्षेमवंत असावे ॥३४॥
अष्टजण मुख्य नायक ॥ ते बोलति बोलावून सकळिक ॥ कीं मच्छिंद्र कार्य श्लोक ॥ जगउपकारा वदला असे ॥३५॥
तरी त्याचा धाक कोणीं ॥ तया साह्य पिशाच असावें येऊनीं ॥ सांगितलें याचें कार्य द्या करुनि ॥ मंत्रोच्चार होतांचि ॥३६॥
ऐसें ऐकोनियां भूतें ॥ अवश्य म्हणती जोडोनि हात ॥ यावरी बोलें मच्छिंद्रनाथ ॥ आणिक वर मज द्यावा ॥३७॥
तुमचें आमुचें समरांगण ॥ झालें सबळ बळेंकरुन ॥ त्या समरांगणाचें कथन ॥ लोकीं ऐसें मिरविलें ॥३८॥
तरी तें आख्यान वाचितां ॥ तया न करावी बाधा सर्वथा ॥ आणि हें आख्यान संग्रहीं पाळितां ॥ प्रिय मानावा तो पुरुष ॥३९॥
त्यासी जरी संकट येतां ॥ निवारण करावें तुम्हीं सर्वथा । आणि आपुलेकडूनि सहसा व्यथा ॥ जाणूनि त्या पुरुषा करुं नये ॥१४०॥
हें आख्यान राहे जया सदनीं ॥ तेथें बसूं नयें सहसा भूतांनी ॥ जैसें भाद्रपदशुद्ध चतुर्थीदिनीं ॥ चंद्रालागीं न देखती ॥४१॥
कीं अविंघ जेवीं का सूकर ॥ की श्वान मानिती अशुद्ध विप्र ॥ अस्पर्श होतां व्यथा किंचित ॥ होणार नाहीं भूतांची ॥४३॥
यावरी प्रशस्तपणें राहन ॥ जरी त्या सदना आलें विघ्न ॥ तयाचें करावें निवारण ॥ सकळ भूतें मिळोनियां ॥४४॥
आणि तया घरचें मनुष्य व्यर्थ ॥ जरी भेटलें जातां मार्गात ॥ तरी मार्ग सोडूनी निश्चित ॥ दूर मार्ग बैसावें ॥४५॥
हें आख्यान जो पाळिता ॥ त्यासी कदाकाळी न करावी व्यथा ॥ हेंचि द्यावें मज सर्वथा ॥ कृपा धरुनि सर्वांनीं ॥४६॥
ऐसी ऐकूनि मच्छिंद्रउक्ती ॥ आवश्य करुं सकळ म्हणती ॥ त्या सदनातें व्यथा निश्चितीं ॥ आम्ही न करुं महमाही ॥४७॥
ऐसें वदूनि वरदभूत ॥ नमिता झाला मच्छिंद्रनाथ ॥ सर्व नमूनि पुसून त्यातें ॥ स्वस्थानातें चालिलें ॥४८॥
अष्टकोटी पिशाचांसहित ॥ अष्ट विराजे मुख्य दैवत ॥ तेंही नमूनि मच्छिंद्राप्रत ॥ स्वस्थानासी पै गेले ॥४९॥
येरीकडे मच्छिंद्रनाथ सत्वर ॥ पाहता झाला बारामल्हार ॥ तेथीचा विधी करुनि सर्व ॥ कुमारी दैवतां चालिला ॥५०॥
तैसीच पावे कालिका भवानी ॥ ते कथा पावेल मच्छिंद्रालागुनी ॥ ते पुढिले अध्यायीं अवधान देऊनी ॥ कथा श्रोते स्वीकारा ॥५१॥
अहो ह्या कथासारग्रंथास ॥ परिकर पंचम अध्याय घोकिल्यास ॥ पिशाचबाधा तयासी खास ॥ होणार नाही सहसाही ॥५२॥
जरी पहिलां बाधा असेल ॥ तरी तो पठण करितां जाईल ॥ प्रथम अध्याय जो घोकील ॥ त्याचा अंगारोग जाईल कीं ॥५३॥
दुसरा अध्याय घोकिल्यापासून ॥ विद्याभ्यास होईल पूर्ण ॥ तिसरा अध्याय घोकितां प्रसन्न ॥ होईल अंजनीसुत तयांतें ॥५४॥
चवथा अध्याय घोकिता फळ ॥ कार्यं निवटील परम सकळ ॥ मान्याता देईल महापाळ ॥ मौन पडेल सर्वातें ॥५५॥
असो ऐसे पंचम प्रसंग ॥ मंत्रसंजीवनी अनुराग ॥ धुंडीसुत मालूजी सांग ॥ वदे नरहरीकृपेकरुनियां ॥५६॥
स्वस्ति श्रीभक्तिकथासार ॥ संमत गोरक्षकाव्य किमयागार ॥ सदा परिसोत भाविक चतुर ॥ पंचमाध्याय गोड हा ॥५७॥
अध्याय ॥५॥ ॥ ओंव्या ॥१५७॥ ॥ श्रीकृष्णार्पंमस्तु ॥ श्रीदत्तात्रेयर्पणमस्तु ॥ शुभं भवतु ॥
॥ नवनाथभक्तिसार पंचमोध्याय समाप्त ॥